Lubartów czasów Wandy Śliwiny

Z domu: Pawłowska, córka Wilhelma i Heleny, urodzona dn.28 stycznia 1888 r. w Celestynowie k. Otwocka. 23 lata swojego życia spędziła w Lubartowie. Bywała tu jako młoda dziewczyna wraz z ojcem i siostrą odwiedzając rodzinę Romana i Heleny Morozewiczów – znanych lubartowskich społeczników, uczestnicząc w organizowanych przez nich wydarzeniach i imprezach kulturalnych.

Tu w 1908 r. poślubiła urzędnika miejskiego Władysława Śliwę (3-krotnego burmistrza miasta) i zamieszkała w Lubartowie na stałe. W 1915 r. rodzina Śliwów – jak wiele innych rodzin kolejarskich i urzędniczych – została przymusowo ewakuowana w głąb Rosji. Zamieszkali wraz z dwójką maleńkich dzieci (starszy syn Jerzy urodzony w 1909 r., młodszy – Roman w 1915 r.) w Czernihowie na Ukrainie. Tam przeżyli upadek imperium, dwie rewolucje, śmierć matki Wandy, głód i poniewierkę. Udzielała się tam w Polskim towarzystwie Pomocy Ofiarom Wojny. Do Lubartowa wrócili w początkach maja 1918 r. Zamieszkali w domu przy ul. Lubelskiej „pod Krzyżem”. Władysław w 1920 r. po raz trzeci objął funkcję burmistrza miasta (piastując tę godność do 1928 r.), Wanda rzuciła się w wir pracy społecznej i kulturalnej. Pracowała w PCK i Komitecie Obrony Państwa organizując wiece, pisząc odezwy, prowadząc zbiórki na Skarb Narodowy. Dzięki Jej zaangażowaniu powstało pierwsze w województwie Koło Ligi Obrony Powietrznej Państwa. Była inicjatorką budowy domu ludowego w mieście. Działała w Polskim Towarzystwie Miłośników Sztuki w Lubartowie. Prowadziła bibliotekę i czytelnię, pomnażając jej zbiory. Była aktorką, śpiewaczką, pianistką, reżyserem, dziennikarzem, literatką, regionalistką . W Lubartowie organizowano wówczas amatorskie przedstawienia, koncerty, odczyty, ukazywały się publikacje o różnym charakterze (literackie, regionalne, okazjonalne), w tym także ciągłym („Lewart”, „Echo Ziemi Lubartowskiej”, „Lubartowiak”) . To wówczas na bazie Polskiego Towarzystwa Miłośników Sztuki powstały orkiestra strażacka, chór „Lutnia” oraz klub sportowy „Lewart”.

Dorobek literacki „Jagienki spod Lublina” (to jeden z pseudonimów literackich) jest ogromny: to wiele utworów: artykułów, felietonów, opowiadań, wierszy, legend, podań, nowel i powieści, utworów scenicznych i prac popularno-naukowych. Pisywała także teksty użytkowe i popularyzatorskie np. do kalendarzy czy modlitewników. Gromadziła też materiał o zabytkach i historii oraz ważnych wydarzeniach współczesności.

To ona przypominała o lubartowskich epizodach powstania listopadowego i styczniowego. Jej zawdzięczamy opisy wydarzeń w Lubartowie i okolicy najpierw latem 1915 r., potem z jesieni 1918, kiedy to Lubartowianie podjęli akcję rozbrajania zaborców i organizowania nowych władz. Ona zostawiła nam wierszowany przekaz wydarzeń z Lubartowa 1920 r. kiedy to zgromadzone tu wojska polskie sposobiły się do walki w ramach podejmowanej wówczas kontrofensywy znad Wieprza a przed pałacem Sanguszków odprawiano Mszę Św.

Lubartów opuściła w 1935r. przenosząc się do Lublina. Tu przeżyła okres okupacji. Działała w konspiracji AK. Była autorką wstrząsających wspomnień z czasów wojny. W 1949 r. przeprowadziła się do Wrocławia, gdzie spędziła resztę swoich dni. Zmarła w Wambierzycach na Dolnym Śląsku 16 VIII 1962 r. Zgodnie z jej ostatnią wolą pochowana została na cmentarzu parafialnym w Lubartowie.

Udostępnij wiadomość:

Zaproszenie na wystawę Wandy Śliwiny

Pozostałe
wystawy

Ta strona korzysta z ciasteczek, aby świadczyć usługi na najwyższym poziomie. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie. Zachęcamy do zapoznania się z Polityką prywatnościRegulaminem.